Size garanti veriyorum, bu yazım dekorasyon dergilerini aratmayacak! Milyon dolarlık malikaneler, partiler ve yatlar…

Lüküs Hayat!

Yukarıdaki kareler Scott Sullivan’ın yalnızca arsasını 2,5 milyon dolara satın aldığı ve sıfırdan inşa ettirdiği Boca Raton, Florida’daki malikanesinden. Scott Sullivan’ı meşhur WorldCom’un CFO’su olarak tanıyoruz. Malikane’de yok yok! Yaklaşık 2.800 metrekarelik bu saray yavrusunda 10 yatak odası, 9 banyo, 6 araçlık garaj, spa, kütüphane, şarap mahseni, yüzme havuzu, tenis kortu¹…

Yukarıdaki fotoğraflar ise Dennis Kozlowski’nin North Hampton, Boca Raton ve Nantucket’daki malikanelerinden. Dennis Kozlowski’yi ise Tyco International’ın eski CEO’su olarak tanıyoruz.

Ben Kozlowski’nin evlerinden en çok North Hampton’dakini beğendim. Gerçi dekorasyonu pek zevkime hitap etmiyor, ama bir de siz görün istedim. O da işte böyle bir şey:

Aşağıdaki fotoğraflar ise Kozlowski’nin yatına ve karısı için İtalya’nın Sardinya adasında verdiği 2 milyon dolarlık doğum günü partisine ait.

Kozlowski kanaatimce tam bir sonradan görme:) Yoksa kim köpek figürlü bir şemsiyeliğe 15.000 dolar, bir çöp kovasına 2.200 dolar ve bir duş perdesine 6.000 dolar verir ki? Her ne kadar Monet tablosuna sahip olmayı bir görgüsüzlük işareti olarak değerlendirmesem de bir zenginlik göstergesi olması sebebiyle fotoğrafını buraya iliştiriverdim².

 

 

 

Gelelim Enron’un CEO’su Jeff Skilling’e. Aşağıdaki fotoğraflar Jeff Skilling’in Houston’daki evinden. Ev demeye dilim varmıyor. Buna ev dersek, bizimkine kümes demem gerekir herhalde:)

Şimdi züğürdün çenesini yoran soruyu soralım:

Bu değirmenin suyu nereden geliyor?

İşin aslı büyük şirketlerin üst düzey yöneticilere yaptıkları yüksek tutardaki ödemeler zaten uzun zamandır dikkat çekiyordu. 1992-2000 yılları arasında CEO’ya yapılan ortalama ödeme 3,5 milyon dolardan 14,7 milyon dolara yükselerek neredeyse dörde katlandı. Bu artışın önemli bir kısmı “stock option” (hisse alım opsiyonu) adı verilen yaratıcı bir teşvik sisteminden kaynaklanıyordu ³.

“Stock option” sisteminde, belli performans kriterlerini tutturan yöneticilere, şirket hisselerini düşük bir fiyattan satın alma hakkı tanınmaktadır. Amaç, hisse sahibi olmayan yöneticileri bir hissedar gibi düşünmeye teşvik etmektir. Böyle bir sistemde, hisse fiyatlarının yükselmesi hem yöneticinin hem de şirket sahiplerinin lehine olacaktır ki, bu da asil-vekil probleminden kaynaklanan çıkar çatışmasının minimize edilmesi demektir.

Bir şirketin hisse değeri, yapılan yatırımlar ya da pazarlama stratejileri ile arttırabileceği gibi muhasebe manipülasyonu ile de arttırılabilir⁴. 2000’li yıllarda patlak veren Enron, WorldCom ve Tyco gibi skandallar gösterdi ki; stock option sistemi yöneticileri verimli çalışmaktan çok, muhasebe verilerini makyajlamaya, kötü giden işleri sümen altı etmeye ve hatta yolsuzluğa itmişti⁵. Şirketin doğru yönetildiğinin bir işareti olarak kabul edilen ve bir gösterge niteliği taşıyan hisse değeri, bir araç olmaktan çıkıp amaç haline geldi. Uzun vadede şirketin değer kaybetmesine neden olacak olsa da, hisse fiyatları muhahakkak yükselmeliydi.

Ancak sayılarla oynanan bu oyun sürdürülebilir bir oyun değildi. Yaşanan skandalların ardından, yukarıdaki zenginlik ve şatafat yerini drama bıraktı.

Scott Sullivan eski patronu Bernie Ebbers aleyhine ifade vermeyi kabul ederek 5 yıllık hapis cezası ile paçayı kurtardı⁶. Hapis cezası sona eren Sullivan, Boca Raton Florida’ya geri döndü. Maalesef içine yerleşmesi kısmet olmayan malikanesi 9,7 milyon dolara satıldığından, şu anda 170.000 dolarlık mütevazı evinde oturuyor⁷.

2005 yılında hapis cezasına ve 160 milyon dolarlık tazminata mahkum edilen⁸ Dennis Kozlowski‘nin uğruna 2 milyon dolarlık doğum günü partisi düzenlediği eşi 2006’da boşanma davasını açtı⁹. Kozlowski, yaklaşık 7 yıllık hapis hayatının ardından 2 odalı kiralık evinde yeni bir hayata başladı¹⁰.

Jeff Skilling ise 14 yıl hapis cezasına mahkum edildi¹¹. 2011’de aşırı dozdan ölen oğlunun cenazesine bile katılamadı¹².

Haftanın Kitabı

Bu haftanın kitap önerisinde iki Harvard Hukuk profesörü var!

Lucian A. Bebchuk ve Jesse Fried.

“Pay without Performance”ta üst düzey yöneticilere yapılan ödemeler ve sistemdeki yanlışlıklar çok akıcı bir dille anlatılmış.

Tavsiye olunur.